Ongewenst seksueel gedrag

Er zijn drie soorten ongewenst seksueel gedrag: verbaal, non-verbaal en lichamelijk. 10% van alle werknemers, meestal vrouwen, werd er ooit het slachtoffer van. De gevolgen kunnen ingrijpend zijn.

Wat is het?

De wet definieert ongewenst seksueel gedrag op het werk als volgt: “elke vorm van ongewenst verbaal, non-verbaal of lichamelijk gedrag met een seksuele connotatie dat als doel of gevolg heeft dat de waardigheid van een persoon wordt aangetast of een bedreigende, vijandige, beledigende, vernederende of kwetsende omgeving wordt gecreëerd.”

Soorten ongewenst seksueel gedrag
Men onderscheidt drie soorten van ongewenst seksueel gedrag: verbaal, non-verbaal en lichamelijk.

  • Ongewenst verbaal seksueel gedrag is bijvoorbeeld het maken van seksueel getinte opmerkingen, het sturen van seksuele getinte sms’jes, e-mails of brieven, het stellen van intieme vragen over andermans privéleven of het voorstellen van afspraakjes, gericht op seksueel contact.
  • Ongewenst niet-verbaal seksueel gedrag houdt in dat je iemand lang aanstaart, seksueel getinte afbeeldingen toont, of seksueel gerichte gebaren maakt.
  • Ongewenst fysiek seksueel gedrag is iemand vastpakken, iemand proberen te kussen, iemand met opzet de doorgang versperren, iemand aanranden of zelfs verkrachten.


Cijfers
Ongewenst seksueel gedrag op het werk komt vaker voor dan gedacht. Dit geweld vindt niet alleen plaats tussen collega’s, ook buitenstaanders (klanten, patiënten, burgers, leveranciers …) maken zich hier schuldig aan. Maar liefst 10% van alle werknemers werd ooit het slachtoffer van ongewenst seksueel gedrag door derden.

De meeste van deze slachtoffers zijn vrouwen. Veel vrouwen zijn tewerkgesteld in sectoren die veel met ongewenst seksueel gedrag te maken hebben: de handel, zorg, horeca … Vooral jonge vrouwen, alleenstaande vrouwen en vrouwen met een tijdelijk arbeidscontract lopen kans om slachtoffer te worden van ongewenst seksueel gedrag op het werk. Volgens het Nederlands Centraal Bureau voor Statistiek hebben vrouwen vaker dan mannen te maken met externe seksuele intimidatie. Uit een Vlaamse studie blijkt dat 15 % van de vrouwen en 7 % van de mannen ooit het slachtoffer zijn geweest van ongewenst seksueel gedrag op het werk. Daarom lanceren de vrouwenorganisaties VIVA-SVV en zij-kant de campagne ‘Hier trek ik de lijn!’.

Gevolgen
De gevolgen van ongewenst seksueel gedrag kunnen ingrijpend zijn voor werknemers en werkgevers.

Het slachtoffer kan negatieve gevolgen ondervinden voor haar/zijn gezondheid, relationele en financiële toestand en beroepsleven. Wat betreft de gevolgen voor de gezondheid, onderscheidt men fysieke gevolgen zoals psychosomatische stress, en psychologische gevolgen zoals verlies van zelfvertrouwen, angstgevoelens … of zelfs psychologische stoornissen.

Nog los van de impact op de bedrijfscultuur, kunnen werkgevers voor hoge kosten komen te staan als gevolg van ziekte en werkverzuim. Ook het nemen van maatregelen voor opvang en nazorg kan tot extra kosten leiden. Voorkomen is dus beter dan genezen.

Tot slot werkt ongewenst seksueel gedrag een verslechtering van het algemene werkklimaat in de hand. Het absenteïsme en de demotivatie hebben een weerslag op de werklast van het team en brengen aanzienlijke financiële kosten voor het bedrijf en de maatschappij met zich mee.

Mythes over misbruik op het werk

Er bestaan heel wat foute denkbeelden over seksuele intimidatie op het werk. Lees erover op www.seksualiteit.be